تولید مثل غیر جنسی

درتولید مثل غیر جنسی جاندار به مرحله ای از رشد خود که می رسدمی تواند تکثیر شودوافرادجدیدی را به وجود آورد.بسیاری از جانداران ساده که ساختمان بدنی ساده ای دارندمانند:باکتریها تک سلولی ها برخی گیاهان وجانوران به این روش تولید مثل می کنند.برخی از موجودات زندهفقط به یک روش وبعضی به هردوروش تولید مثل میکنند.

سادگی وسرعت تکثیر از مزایای تولید مثل غیر جنسی است.

انواع روش های تولید مثل غیر جنسی :

الف ـتولید مثل رویشی

ب ـ هاگ زایی

انواع تولید مثل رویشی :

ـ دونیم شدن :در این روش سلول اولیه که ممکن است دارای هسته یا فاقد آن باشداز وسط به دونیمه تقسیم می گردد.

ـ جوانه زدن :در این روش بر آمدگی کوچکی در بدن جاندار ایجاد می شودوکم کم به جانداری مستقل تبدیل شده وممکن است از بدن جاندار اولیه جدا شودیا همچنان مستقل به آن باقی بماند.

ـ قطعه قطعه شدن :در این روش پیکر جاندار خود بخود به دویاچندقسمت تقسیم می شودوسپس هریک از قطعه های جدا شده از پیکر والد به جانداری کامل تبدیل می شود.

تولید مثل رویشی در باکتری ها :

تولید مثل در باکتری هابه روش دونیمه شدن است .

تولید مثل رویشی در جانوران :

ـ جوانه زدن در اسفنج هاوهیدرها

ـ قطعه قطعه شدن مانند شقایق دریایی وانواع زیادی از کرم ها

تولید مثل رویشی مصنوعی در گیاهان :

قلمه زدن :قلمه قسمتی از گیاه است که حاوی جوانه بوده وبعداز جداکردن از گیاه پایه در محیط کشت ریشه دار می شود ورشد می کند.

ـ خوابانیدن شاخه :

در این روش شاخه های مورد نظر را قبل ازجدا کردن از پایه مادر در محیط کشت ریشه دار نموده وسپس از پایه مادر جدا کرده وبه عنوان گیاه جدید مورد استفاده قرار می دهند.

ـ پیوند زدن :

بخش جوانه دار گیاه پایه را از آن جدا می نمایندوآن را در محل پوست گیاه میزبان قرار داده که با استفاده از مواد غذایی آن رشد می نماید.

ازدیاد به وسیله ساختارهای رویشی :

بعضی از گیاهان با ساقه زیر زمینی زیاد می شوندساقه های زیر زمینی کلروفیل ندارندودارای برگ های قهوه ای فلس مانند هستندنمونه هایی از آنها :

ـ ریزوم :ریزوم ساقه ا ی است که تقریبا به صورت افقی در خاک رشد می کند.

ـ غده :ساقه زیر زمینی است که دارای اندوخته غذایی است مانند سیب زمینی

ـ بنه :ساقه زیر زمینی است که انتهایی شبیه پیاز دارد.مانند زعفران

ـ پیاز :پیاز تعدادی برگ بدون سبزینه است که اطراف جوانه ای را فرا گرفته است مانند پیاز خوراکی

هاگ زایی :

هاگ یک سلول ویژه برای تولید مثل است که توسط جاندار اولیه تولید می شودولی می تواندبه تنهایی وبه طور مستقیم جاندار جدید را ایجاد می کند.هاگ ها در اندام هایی بنام هاگدان تولید می شوندوپس از رسیدن با پاره شدن دیواره هاگدان آزاد می شوند.این هاگ ها(هزاران هاگ )همراه باد یا آب به نقاط مختلف می روند درهرجا که شرایط رویش برای آنها مناسب باشد رشد میکنندوموجودی مانند والد خود را بوجود می آورند.